فهرست مطالب
نشریه پایداری، توسعه و محیط زیست
سال دوم شماره 6 (تابستان 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/06/30
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 1-19
با پیشرفت در فناوری های اکتشاف لرزه ای سه بعدی، حفاری افقی و شکاف زنی هیدرولیکی، اکتشاف و تولید منابع غیر متعارف هیدرکربنی اقتصادی تر شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی منابع نفتی غیرمتعارف از جمله سنگ نفتی (Oil shale)، ماسه نفتی (Oil sands)، و نفت خام فوق سنگین (Extra heavy crude oil) انجام شده است. استفاده از منابع هیدروکربنی غیر متعارف، خطرات محیط زیستی قابل توجهی برای کره زمین دارد که باید به روشنی شناخته شوند. با این که این منابع از نظر اقتصادی و امنیت انرژی اهمیت زیادی دارند، مسایل محیط زیستی مهمترین چالش آینده این صنعت به شمار میرود.این پژوهش پیمایشی توصیفی - تحلیلی بوده و در آن از داده های بانک های اطلاعاتی، منابع دولت ایالات متحده آمریکا و سایر منابع اسنادی- کتابخانه ای استفاده شد.توسعه منابع انرژی غیر متعارف اثرات محیط زیستی قابل توجهی را به آب، هوا، زمین و جوامع وارد می سازد که باید به روشنی شناخته شوند. تخریب سرزمینی، تولید پسماند، مصرف آب و ایجاد پساب خطرناک، آلودگی هوا، تولید گازهای گلخانه ای، تهدیدهای بوم شناختی و آسیب به تنوع زیستی از جمله مهمترین معضلات هستند. توسعه پایدار در گرو مدیریت هزینه های محیط زیستی استوضع و اجرای قوانین کارامد محیط زیستی و تدوین استانداردهای مناسب می تواند در کاهش اثرات مخرب بر زیست بوم ها موثر و در راستای اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد باشد.
کلیدواژگان: نفت غیر متعارف، سنگ نفتی، ماسه نفتی، نفت خام فوق سنگین، توسعه پایدار -
صفحات 21-34در دوره ای که دسترسی به محیطهای طبیعی در فضاهای شهری روز به روز کمتر می شود، طراحی فضایی مناسب که بتواند پاسخگوی نیاز افراد بخصوص کودکان به طبیعت و ارتباط نزدیک با آن باشد قطعا تاثیر چشمگیری بر ابعاد روانی و شخصیتی و همچنین فرهنگسازی در جهت حفاظت از طبیعت و محیط زیست خواهد داشت. بر اساس نظریه هوشهای چندگانه گاردنر، هوش طبیعت گرا یکی از 9 نوع هوش در کودکان است که پرورش آن در گرو افزایش ارتباط کودک با طبیعت پیرامون خواهد بود. در حقیقت، اصل تجربه طبیعت توسط کودکان و ضرورت برنامه ریزی برای خلق بستری جهت بروز این تجربه برای کودکان شهرنشین، فرصتی برای افزایش ارتباط با طبیعت را فراهم می کند و هدف این مقاله نیز تدوین اصول و شاخص های طراحی پارک کودک جهت پرورش هوش طبیعت گرایانه خواهد بود. پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی و کیفی با رویکردی تحلیلی و توصیفی است که به بررسی نظریات پژوهشگران و تبیین ارتباط میان آنها پرداخته است. داده های تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای جمع آوری و با استفاده از تکنیک تحلیل اسناد، داده های جمع آوری شده، مورد تحلیل و بازیابی قرار خواهند گرفت. بر اساس مطالعات، با معرفی ویژگی ها و نیازهای کودکان خصوصا کودکان6 تا 12 سال، عوامل موثر بر پرورش هوش طبیعت گرایانه کودکان را ارایه نموده و سپس اصول و ضوابط کلی طراحی فضاهای بازی کودکان را جمع بندی و ارایه می نماید. در نهایت نیز، بر اساس اصل تجربه طبیعت و سایر مطالعات انجام شده الگوهایی جهت طراحی پارک کودک منطبق بر ویژگیها و نیازهای کودکان جهت پرورش هوش طبیعت گرایانه در آنها پیشنهاد گردیده است. نتایج حاصل از این تحقیق امکان اخذ تصمیم هایی در راستای فرصت سازی برای افزایش رابطه کودک با طبیعت و نهادینه کردن فرهنگ احترام به طبیعت و حفاظت از محیط زیست در فضاهای شهری از سنین کودکی را فراهم خواهد نمود.کلیدواژگان: طراحی، پارک کودک، هوش طبیعت گرایانه، پرورش، هوش چندگانه
-
صفحات 35-52
حفظ و حراست از محیط زیست مربوط به یک یا چند کشور نیست بلکه پدیده ای است که کل جهان از آن متاثر می شود. با بکارگیری روش دلفی و استفاده از نظر خبرگان، 6 شاخص در وضعیت توسعه پایدار زیست محیطی در ایران، موثر قلمداد گردید. به منظور بررسی توسعه پایدار زیست محیطی بر اساس شش شاخص منتخب (سرانه منابع داخلی آب شیرین؛ بهره وری آب؛ استفاده از انرژی؛ منابع تولید برق؛ دسترسی به برق؛ انتشار دی اکسیدکربن) برای 186 کشور جهان، دیتاها از بانک جهانی استخراج گردید. هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت ایران بر مبنای شش شاخص منتخب حوزه محیط زیست و تعیین جایگاه ایران در بین دیگر کشورهای جهان، با استفاده از تکنیک خوشه بندی؛ و سپس شناسایی شبیه ترین کشورها در طی 18 سال گذشته با وضعیت توسعه پایدار محیطی در ایران، است. یافته های پژوهش نشان می دهد، کشور ایران از منظر شاخص های محیطی توسعه پایدار بیشترین هم خوشه گی را با کشورهای ویتنام دارد که 13 بار در طی سال های 1996 تا 2016، در یک گروه قرار گرفتند؛ و بعد از آن بیشترین هم خوشه گی مربوط به کشور ارمنستان و عراق می باشد که 12 بار در یک خوشه قرار گرفتند؛ 11 بار با کشور ونزویلا هم خوشه بوده است؛ و با کشورهای سوریه، آرژانتین، مصر و آلبانی 9 بار هم خوشه بوده است. و از طرفی، پس از بررسی شش شاخص منتخب توسعه پایدار محیطی مشخص گردید، ایران از منظر شاخص «انتشار دی اکسیدکربن» و شاخص «سرانه منابع داخلی آب شیرین» نسبت به کشورهای هم خوشه خود در وضعیت مناسبی قرار ندارد. در پایان بر مبنای یافته های پژوهش پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارایه شده است.
کلیدواژگان: توسعه پایدار، توسعه پایدار زیست محیطی، بانک جهانی، ایران -
صفحات 53-70در این مطالعه جهت بررسی روند تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز دشت ماهیدشت ابتدا انواع کاربری های اراضی موجود در منطقه توسط تصاویر ماهواره ای و نقشه ی کاربری سال های گذشته تهیه و سپس درصد تغییرات سطح هر یک از کاربری ها محاسبه شد. تصاویر ماهواره ای اخذ شده از ماهواره لندست 8و 7و 5 و برای سه دوره زمانی (1987، 2000، 2016) بود که از مراجع بین المللی تهیه شد. کلیه تصحیحات نقشه ها در محیط نرم افزارهایENVI 5.3 و ARC GIS 10.2 انجام شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در دوره اول مطالعه (سال 1987) بیشترین وسعت کاربری اراضی مربوط به اراضی دیم با مساحت 63/1558 کیلومتر مربع و کمترین وسعت مربوط به اراضی مسکونی با مساحت 77/15 کیلومتر مربع بوده است. همچنین در دوره ی دوم (1987-2000) بیشترین وسعت کاربری اراضی مربوط به اراضی دیم با مساحت 74/1465کیلومتر مربع و کمترین وسعت مربوط به اراضی مسکونی با مساحت 44/19 کیلومتر مربع بوده است. در حالی که در دوره ی سوم (2000- 2016) بیشترین وسعت کاربری اراضی ابتدا مربوط به اراضی آبی با مساحت 60/1054 کیلومتر مربع و سپس مربوط به اراضی بدون پوشش با وسعت 62/1050 کیلومتر مربع و کمترین وسعت مربوط به اراضی مسکونی با مساحت 51/22 کیلومتر مربع بوده است. طی دوره 2000 تا 2016 بیشترین تغییر مربوط به اراضی دیم به آبی بوده است و همچنین مساحت اراضی بدون پوشش و اراضی مسکونی نیز افزایش چشمگیری داشته است.کلیدواژگان: تغییرات کاربری اراضی، سنجش از دور، دشت ماهیدشت، ENVI
-
صفحات 71-83
مواد زباله ای در نتیجه فعالیت و کار انسان تولید می شوند. رشد جمعیت و افزایش استاندارهای زندگی باعث افزایش کمیت این مواد می گردد. به عبارت دیگر مواد زاید جامد جز لاینفک زندگی انسان است. رشد تکنولوژی و بهره گیری بیشتر از منابع طبیعی و تبدیل انرژی بر ابعاد و پیچیدگی تولید مواد زاید جامد افزوده است. این مواد زاید باید به نحوی از محل زندگی انسان دور شده و یا دوباره وارد چرخه مواد و انرژی شوند. امروزه دفع غیرمنطقی مواد زاید علاوه بر اختلالات زیاد بر اکوسیستم و بروز خطرات بسیار در دنیا شده است. لذا شایسته است جهت حفظ محیط زیست و کاهش ضررهای اقتصادی گام های اساسی در این زمینه برداشته شود. در این پژوهش به منظور نیل به اهداف کلی و ویژه، از اطلاعات گردآوری شده در دو بخش اطلاعات مربوط به کارشناسان و ساکن دو منطقه تهران بوده است. ابتدا جهت ذخیره سازی و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار Excel استفاده گردید. به این ترتیب که داده ها وارد نرم افزار Excel شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت به صورت جداول و نمودارها به تفکیک مناطق نمایش داده شد و در ادامه معیارها و زیرمعیارهای تعیین شده توسط متخصصان که داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شده اند که با استفاده از نرم افزارsuper decisions تحلیل شده است. فرم ارزیابی ریسک سه معیار زیست محیطی، ایمنی و بهداشتی را در دو منطقه 5 و 22 را بررسی می کند که معیار ایمنی و بهداشتی و زیست محیطی هر کدام با اوزانی در دو منطقه 5 و منطقه22 تهران اثرگذار هستند که معیار اصلی زیست محیطی در منطقه 5 و معیار اصلی ایمنی در منطقه 22 با بالاترین وزن می باشند. فرم ارزیابی ریسک (روش HAZID) معیار زیست محیطی منطقه 5، بالاترین عدد ریسک با مقدار 540 مربوط به فعالیت لایروبی، شستشو المانها، رفت و روب، امور اداری می باشد و در فرم ارزیابی ریسک (انسان، سرمایه و اعتبار) معیار ایمنی و بهداشتی منطقه 5، بالاترین عدد ریسک با مقدار 900 به فعالیت شستشو المان ها، اسکان کارگری اختصاص دارد و فرم ارزیابی ریسک (انسان، سرمایه و اعتبار) معیار ایمنی و بهداشتی منطقه 22 تهران، بالاترین عدد ریسک با مقدار 3000 مربوط به فعالیت دپوی پسماند خشک در ایستگاه بازیافت و جداسازی و انتقال پسماندها می باشد. در مدل پیشنهادی ارایه شده، معیارها و زیرمعیارهای منطقه 5 و منطقه 22 رتبه بندی شده اند. بر خلاف سایر مطالعات صورت گرفته، در این مطالعه برای کاهش عدم اطمینان و ابهام از روش فرآیند تحلیل شبکه ای استفاده گردید و همچنین از آنجا که وزن های استفاده شده بوسیله ی گروه هایی حاصل گردید که علاوه بر داشتن دانش آکادمیک، دارای تجربه ی عملی در زمینه ی سرمایه گذاری، آموزش شیوه های تامین اعتبار و سرمایه گذاری و نیز کاملا آشنا به محیط منطقه 5 منطقه 22 بودند، دارای اعتبار نسبی بوده که از ویژگی های دیگر این مطالعه می باشد. در پایان پیشنهاد می شود در مطالعات بعدی از روش ارایه شده برای ارزیابی صنایع و مناطق دیگر تهران یا شهرستان ها استفاده شود، و همچنین می توان معیارهای دیگری را به کار گرفت.
کلیدواژگان: ارزیابی ریسک، پسماند، مدیریت پسماند، HAZID -
صفحات 85-95
مشارکت فرآیند فعالیت های افراد در تصمیم های استراتژیکی- تاکتیکی مدیریت شهری است. مشارکت باعث هم افزایی فکری و عاطفی اشخاص در موقعیت های گروهی است و آنان را برمی انگیزد تا برای دستیابی به هدف های گروهی یک دیگر را یاری دهند و در مسوولیت کار شریک شوند.هدف این تحقیق بررسی موانع و تنگناهای مدیریت محله در پایداری محیط زیست شهری در تهران است.به این منظورمحقق به بررسی میزان مشارکت اجتماعی شهروندان درتوسعه محله هادر مدیریت شهری تهران پرداخته است. روش تحقیق پیمایشی از نوع کمی است. جامعه آماری تحقیق 314112 نفر از 3 محله از منطقه 3 شهرداری تهران انتخاب شدند و حجم نمونه از طریق نمونه گیری خوشه ای (چند مرحله ای) به دست آمد. تعداد 424 پرسش نامه بین نمونه آماری در محله ها توزیع و مورد استنتاج آماری و از نظر مکانی محله های منطقه 3 شهرداری تهران (ونک،زرگنده،امانیه ،درب دوم،اختیاریه) را در بر می گیرد.داده های حاصل به وسیله آزمون آماری (آزمون یک نمونه ای وT) بررسی و توصیف شده اند. نتیجه حاصل ازفرضیه اول تحقیق، (بین رضایت شهروندان و ارایه خدمات مدیران محله ها رابطه بر قرار است) ، نشان داد مدیران شورایاری ها در افزایش میزان مشارکت اجتماعی شهروندان تاثیر معناداری نداشته اندو در زمان مراجعه شهروندان در زمینه مسایل و مشکلات مردم پاسخگو نبوده اند. فرضیه دوم تحقیق، (کاهش موانع و تنگناها در محله به اعمال مدیریت صحیح وابسته است)، مشخص نمود سطح مدیریت اعمال شده در محله های مورد نظر در پایین ترین سطح می باشد.فرضیه سوم تحقیق، (میزان رضایت شهروندان از برخورداری از امکانات رفاهی و آموزشی محله ها به مدیریت محله وابسته است)، بیان کرد میزان رضایت از اعمال مدیریت در ارایه خدمات و و امکانات در حد نسبتا پایینی می باشد.
کلیدواژگان: میزان مشارکت شهروندان، محله، مدیریت محله، شورایاری ها
-
Pages 1-19
With the advancement of three-dimensional seismic exploration technologies, horizontal drilling, and hydraulic fracturing, the exploration and production of unconventional hydrocarbon resources have become profitable. The environmental problems of the development of three main groups of unconventional oils, including oil shale, oil sands, and extra heavy crude oil, have been evaluated. The use of unconventional hydrocarbon resources has significant environmental hazards for the planet that must be clearly identified. Although these resources are important in terms of economics and energy security, environmental issues are the most critical challenge for the future of the industry. This descriptive-analytical survey study employed data from databases, United States government data resources, and literature review. The development of unconventional energy sources has significant environmental effects on water, air, land, and communities that need to be discussed. Land degradation, waste generation, water consumption, and hazardous wastewater production, air pollution, greenhouse gas emissions, ecological threats, and biodiversity damage are among the most noticeable complications. Sustainable development is dependent on the management of environmental costs. Discussion and Conclusion The enactment and implementation of efficient environmental laws and the enforcement of appropriate standards can be effective in reducing the destructive effects on ecosystems and in line with the United Nations Sustainable Development Goals.
Keywords: Unconventional oil sources, Oil shale, Oil sand, Extra-heavy crude oil, Sustainable development -
Pages 21-34In a period that accessibility to the natural environments for people is constantly diminished in urban areas, the design of a space that could respond the human’s need to have relationship with nature specially for children, have an important role on mental and character aspects of people and also the cultivation of nature and environmental protection. According to the Gardner's Multiple Intelligence Theory, naturalistic intelligence is one of the nine types of intelligence in children which is depend on child’s relation to the nature. In fact, the Nature Experience Principle by children and the necessity of planning for creating spaces in order to develop this experience especially for urbanite children, is an opportunity for increasing this relationship. The aim of this paper is to present the principles and criteria for designing a child's park for nurturing naturalistic intelligence. This research is an applied and qualitative research, which through an analytical and descriptive approach, investigates the views and opinions of scholars and the relationships between them. Data in this research are collected through library studies which are analyzed by document analysis technic. After introducing the characteristics and demand of children specially aged 6 to 12 years, present the factors influencing nurturing naturalistic intelligence in children, then principles and legislation for designing play grounds are summed up. Finally according to Nature Experience and other studies, some patterns for designing child’s park matches for children’s demand in order to nurturing their naturalistic intelligence are proposed. The results of this research, will provide the opportunity for making decisions for increasing the relationship between a child and nature and also establishment the culture of respecting to nature and protecting environment in urban spaces from childhood.Keywords: design, Child's Park, Naturing, Naturalistic Intelligence, Multiple Intelligence
-
Pages 35-52
The preservation and protection of the environment is not only concerning one or two countries, but it is also a phenomenon which the whole world will be affected by. Applying the Delphi method and with the use of experts’ opinions, six indicators have been considered effective in the sustainable environmental development status of Iran. In order to study the sustainable environmental developmentin terms of the six selected indicators (per capita internal fresh water resources, water productivity, energy source usage, electricity generation sources, access to electricity, CO2 emissions) for 186 countries the data were extracted from the World Bank. This research aims to investigate the status of Iran based on the six selected indicators in the environment field and to define the place of Iran among other countries of the world using the clustering method. Then it tries to recognize the most similar countries to Iran during the last 18 years in terms of their sustainable environmental developmentstatus. The findings of the research show that from the perspective of sustainable environmental development indicators Iran was in the same clustering with Vietnam the most since they have come into one category 13 times during 1996 and 2016; and after that the being in the same clustering was related to Iraq and Armenia as they have been in one category 12 times; and 11 times with Venezuela and 9 times with Syria, Argentina, Egypt and Albania. Besides, after observing the selected six indicators of sustainable environmental development, it was determined that from the aspect of the indicators of “CO2 emissions” and “per capita internal fresh water” Iran is not in a good condition among the countries which have been in the same clustering with. Eventually, based on the findings of this research, some suggestions are presented for future studies.
Keywords: Sustainable development, Sustainable Environment Development, World Bank, Iran -
Pages 53-70In this study, to the investigation of land use change trend in Mahidasht plain watershed, first, land uses of land in the region were provided by satellite imagery and user map of past years, and then was calculated the percentage of changes in the level of each application. Satellite images taken from Landsat 8,7 and 5 satellites and for three time periods (1987, 2000, 2016), which were provided by international references. All map corrections were performed in ENVI 5.3 and ARC GIS 10.2 software. The results of this study showed that in the first period of the study (1987), the largest area of land use was for Rain fed land with an area of 1558.63 Km2 and the smallest area was the Residential area with an area of 15.77 Km2. Also in the second period (1987-2000), the largest area of land use was for Rain fed land with an area of 1465.74 Km2 and the smallest area belonged to residential land with an area of 19.44 Km2.Whereas in the third period (2000-2016), the largest area of land use was Irrigated lands with an area of 1054.60 Km2, and then the uncoated lands with an area of 1050.62 km2 and the smallest area related to Residential land with area 22.51 Km2. During the period from 2000 to 2016, the largest change was observed in Rain fed lands to Irrigated lands, and the area of uncoated lands and Residential lands also increased significantly.Keywords: land use change, Remote sensing, Mahidasht plain, ENVI
-
Pages 71-83Introduction
Waste materials are produced as a result of human activity and work. Population growth and rising living standards increase the quantity of these substances. In other words, solid waste is an integral part of human life. The growth of technology and more use of natural resources and energy conversion has increased the size and complexity of solid waste production. These wastes must somehow move away from human habitation or re-enter the material and energy cycle. Today, irrational disposal of waste in addition to many disorders of the ecosystem and the emergence of many dangers in the world. Therefore, it is appropriate to take basic steps in this field to protect the environment and reduce economic losses.
GoalIn this study, to achieve general and specific goals, the information collected in the two sections was information related to experts and residents of the two areas of Tehran.
Design and MethodsFirst, Excel software was used to store and analyze information. In this way, the data were entered into Excel software and analyzed, and finally displayed in the form of tables and graphs by regions, and then the criteria and sub-criteria set by experts that the data were collected through a questionnaire. It has been analyzed using super decisions software.
ResultsThe risk assessment form examines three criteria of environmental, safety, and health in two regions 5 and 22, each of which is effective in terms of safety, health, and the environment with weights in both regions 5 and region 22 of Tehran. The main environmental criteria in Zone 5 and the main safety criteria in Zone 22 are the high weight. Risk assessment form (HAZID method) is the environmental criterion of region 5, the highest risk number with 540 is related to dredging activity, washing elements, sweeping, administrative affairs.
Keywords: Risk assessment, waste, Waste management, HAZID -
Pages 85-95
Public Participation in the activities of tactical decisions - urban management is so important. For this to purpose, the social participation of citizens in the neighborhoods of Tehran city management has been discussed. Survey research method is quantitative. Statistical population of 3 314 112 3 quarters of the Tehran municipality were selected through cluster sampling and sample size (multistage), respectively. 424 questionnaires distributed in the neighborhood of the sample were analyzed and inferences. The period of the study occured in 1390, and the area where the neighborhoods of Tehran, 3 (GUI, Pharmacology, Amanollah Regime, second door, optional) in the covers. Data obtained by the test (a test sample and T) review and described Neighborhood is "indicated satisfaction with the services and facilities management is relatively low.Participation in the activities of tactical decisions Astratzhyky- urban management. Citizen participation is a way to reduce the problems of urban planning. De Tocqueville active citizenship and citizens' participation in the experience of the duties of the government and the people, the scope and limits of the rights of others increases.
Keywords: citizen participation, neighborhood, neighborhood management, councils
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.